Je hebt de verontrustende berichten vast wel gelezen: In heel Zuid-Europa en Noord-Afrika is de afgelopen jaren nauwelijks neerslag gevallen. Tegelijkertijd waren de temperaturen in 2023 tot onaangename waarden gestegen en in januari 2024 was het in Zuid-Spanje alweer 30oC.
Die extreme omstandigheden zorgen voor een olijvenoogst die in 2023 enorm tegenviel. Als er te weinig neerslag valt zal de olijfboom daarop reageren door veel minder en ook veel kleinere olijven te produceren, waaruit minder olijfolie kan worden geperst. Tel daarbij de hogere transportkosten, energiekosten en loonsverhogingen op en het resultaat laat zich raden.
Een fles extra virgine olijfolie tot 50 procent duurder
Vrijwel alles in de supermarkt is de laatste jaren duurder geworden, maar olijfolie spant de kroon. Een fles olijfolie in de supermarkt is de afgelopen twee jaar gemiddeld 50 procent duurder geworden.
Ter vergelijking: Het totale prijspeil van alle boodschappen ging over dezelfde periode met 20 procent omhoog, een ook al niet geringe stijging.
Uit cijfers van de Europese Commissie (EC) blijkt dat de bulkprijzen van extra vierge olijfolie in een jaar tijd in Spanje met 60 procent omhoog zijn gegaan, in Italië met 50 procent en in Griekenland met een duizelingwekkende 80 procent. Na twee jaar van slechte oogsten zijn de aangelegde voorraden ook op.
De olijfboeren profiteren echter zelf niet of nauwelijks van de hogere prijzen. Die kunnen hun productie niet zo maar verhogen, maar hun hogere kosten lopen wel door.
Wat de olijfgaarden nodig hebben is veel neerslag, regelmatig over het jaar verdeeld. De productie was afgelopen oogstjaar een derde lager dan normaal en de prijzen zijn al dubbel zo hoog. Misschien moeten we erkennen dat olijfolie weer een bijzonder product is waar we zuinig mee om moeten gaan.
En dat is natuurlijk ook een deel van het probleem, want iedere kok op televisie, ieder artikel in magazines en zelfs het Voedingscentrum willen dat we meer van die supergezonde extra virgine olijfolie gaan gebruiken. Die evolutie zorgt wereldwijd voor een grotere vraag naar olijfolie, terwijl er juist minder beschikbaar is. De wet van vraag en aanbod zorgt in dit geval voor sterk hogere prijzen.
Een fles zonnebloemolie kost nu minder dan €2.00
Moeten we dan maar overstappen op de goedkopere zonnebloemolie? Voor een paar toepassingen is dat zeker een alternatief voor olijfolie, maar niets kan goede extra virgine olijfolie vervangen al het gaat om smaak, geur en gezondheidseffecten.
