Het mediterrane dieet wordt tegenwoordig alom geprezen, maar kun je op een kaart een lijn trekken om te bepalen waar dat dieet begint en waar het eindigt? Eten mensen buiten dat gebied direct een stuk minder gezond of zit er een grens aan? Dat mediterrane dieet was natuurlijk geen bewuste keuze van de bewoners van de Mare Nostrum ('Onze Zee'), maar ze aten wat het land en de zee opleverden. Soms was die opbrengst rijkelijk, maar vaker moesten ze de kruimels bijeenvegen om een gezin te voeden.
Stel dat u dol bent op fondue - afgeleid van het Franse woord fondre , wat 'smelten' betekent - en u wilt eens iets anders proberen, dan heb ik de oplossing.
Bagna càuda is een streekgerecht uit de Italiaanse provincie Piëmont, gelegen in het uiterste noordwesten van Italië. Piëmont kampt al eeuwen met hetzelfde probleem: de ligging. Het grenst niet aan de kust (dus geen aanvoer van verse vis), er zijn geen zoutmijnen, en olijfbomen en groenten durven er nauwelijks te groeien (het terrein is bergachtig en koud). De inwoners waren arm.
Bagna càuda betekent ‘hete dip’ of ‘hete saus’ in de betekenis van ‘onderdompelen’, want na vele omwegen is het woord bagna uiteindelijk ook afgeleid van het woord ‘baden’.
Volgens voedselhistorici is het gerecht nog niet eens zo oud. De eerste berichten over bagna càuda dateren uit de 16e eeuw.
Op het eerste gezicht is er niet veel verschil tussen fondue en bagna càuda, maar dat is er wel. Het is een heel eenvoudig gerecht: twee ingrediënten worden in olijfolie gegaard. Hierdoor lossen de ansjovis op en ontstaat een hartige saus. Je doopt er rauwe of gekookte groenten in. Zo kregen die oude, ietwat verwelkte groenten toch wat meer smaak.
Bagna càuda wordt traditioneel gegeten in de herfst- en wintermaanden. Dit zijn al behoorlijk sombere maanden voor mensen met weinig wintervoedsel.
