We weten het natuurlijk al lang: extra vierge olijfolie heeft een positief effect op je hartgezondheid. Maar, zoals een aantal Amerikaanse onderzoekers zich afvroegen: hoeveel extra vierge olijfolie moet iemand consumeren om die positieve effecten te bereiken?
Je hartgezondheid wordt voornamelijk beïnvloed door je cholesterolgehalte (er is meer dan één type cholesterol). Een hoog LDL-cholesterolgehalte betekent dat je een grotere kans hebt op vernauwing van je slagaders. LDL-deeltjes (vetbolletjes) hopen zich op in je bloedvaten. Daarom wordt LDL ook wel 'slechte cholesterol' genoemd. Het is een van de belangrijkste oorzaken van atherosclerose, de belangrijkste veroorzaker van hart- en vaatziekten. Een hoog cholesterolgehalte is daarom een ​​risicofactor voor hart- en vaatziekten.

Recept voor een gezond hart
Een recent onderzoek met de ietwat speelse naam 'Recept voor een gezond hart' betrof (slechts) 40 mensen met een risico op het ontwikkelen van hart- en vaatziekten [1] . Deze deelnemers werden willekeurig toegewezen aan een groep die dagelijks ofwel een 'lage' hoeveelheid (minder dan een theelepel) extra vierge olijfolie ofwel een 'hoge' hoeveelheid (vier theelepels) olijfolie consumeerde.

Na de eerste periode van vier weken volgde een 'washout'-periode van een week. Daarna schakelden de deelnemers over op het andere olijfoliepatroon. Tegelijkertijd volgden de deelnemers een vegetarisch of veganistisch dieet met verse producten. Door te kiezen voor een vegetarisch of veganistisch dieet werd een 'verstoorde' invloed van dierlijke vetten op de resultaten van het onderzoek vermeden.

Eén of vier theelepels extra vierge olijfolie per dag lijkt niet veel en het verschil tussen beide lijkt ook verwaarloosbaar. Hoe doe je dat als je niet gewend bent extra vierge olijfolie te gebruiken? Een theelepel op je boterham vóórdat je de margarine erop smeert is al voldoende. Tegelijkertijd voelt die toch al droge boterham een ​​stuk frisser. Maar denk ook eens vaker aan een heerlijke salade. Voor elk seizoen is er wel een geschikte salade . En wat is een salade zonder een flinke scheut extra vierge olijfolie?

Resultaten van het onderzoek
De onderzoekers ontdekten dat, ongeacht de hoeveelheid, het consumeren van extra vierge olijfolie het LDL-cholesterolgehalte verlaagde.

De onderzoekers ontdekten ook dat, hoewel het dagelijks consumeren van extra vierge olijfolie echt helpt, andere elementen in je voeding ook een belangrijke rol kunnen spelen bij het behalen van gezondheidsvoordelen. Omdat de deelnemers een vegetarisch of veganistisch dieet moesten volgen, aten ze uiteraard geen rood en bewerkt vlees, toegevoegde suikers en verzadigde vetten. Ze aten dus automatisch meer plantaardige vetten (uit avocado's, noten, zaden en olijven). Dit droeg uiteraard ook bij aan de gemeten significante verlaging van het LDL-cholesterolgehalte van de deelnemers.

Olijfolie en het mediterrane dieet
Het maakt dus wel degelijk uit waar je je vetten vandaan haalt. Als je voeding voornamelijk bestaat uit (onverzadigde) plantaardige vetten en slechts in beperkte mate uit (verzadigde) dierlijke vetten , dan zijn de effecten op je hart positiever dan wanneer je alleen extra vierge olijfolie gebruikt [2] . En dat dieet lijkt al behoorlijk op het veelgeprezen mediterrane dieet.

[1] Krenek et al: Recept voor hartgezondheid: een gerandomiseerde cross-overstudie naar de cardiometabolische effecten van extra vierge olijfolie binnen een veganistisch dieet op basis van volwaardige plantaardige voeding in Journal of the American Heart Association - 2024.
[2] Flynn et al: Is extra vierge olijfolie het cruciale ingrediënt achter de gezondheidsvoordelen van een mediterraan dieet? Een verhalende review in Nutrients - 2023.